تخته‌قاپو کردن ایلات عشایر ارسباران(قره‌داغ)؛ ضرروت تاریخی یا پروژه سیاسی
نویسنده
چکیده مقاله:
نخبگان سیاسی ایران اواخر قاجار، تخته‌قاپو کردن عشایر را در روند تجدد و دولت ـ ملت‌سازیِ نوین از اقدامات اجتناب‌ناپذیر اجتماعی تلقی می‌کردند. این مسئله در آذربایجان، که مهم‌ترین مسیر ورود اندیشه‌های نوین محسوب می‌شد، از اواخر دوره ناصری مورد توجه قرار گرفت. از جمله ایلات ارسباران (قره‌داغ) سوژة این نگرش شدند. این دسته از ایلات تا روی‌کارآمدن رضاشاه روندی از یکجانشینی را پیموده بودند. این مقاله به دنبال تبیین روند اسکان این عشایر و تأثیرات آن در این فرایند است و با استفاده از روش تحلیلِ مضمونِ اسناد و روایت‌های تاریخی به دنبال پاسخ‌دادن به مسئله اسکان به‌عنوان ضرورت تاریخی یا پروژه‌ی سیاسی است. همچنین درصدد بررسیِ تأثیرات اسکان عشایر قره‌داغ تا اواخر دوره پهلوی است. مشارکت فعالانة عشایر در تحولات سیاسی مشروطه و آگاهی آنان از اندیشة نوین، هزینة کمتری برای دولت مرکزی داشت. اما مشکلات ناشی از اجرایی‌شدن اسکان از جمله فقدان آگاهی مأموران دولتی به قوانین و بخشنامه‌ها، فقدان امکانات آموزشی، بهداشتی وسایر امکانات که متوجه برنامه‌ریزی دولتی بود، تکثّر و اختلاف موجود بین طوایف قره‌داغی و عدم توجه حکومت مرکزی به این مسئله، عدم شناخت دولت از موقعیت جغرافیایی منطقه روند آن را با مشکلات و کندی روبه‌رو کرد؛ اما این اقدام هیچ‌گاه روند معکوس پیدا نکرد بلکه ترقیِ روبه‌جلو با آهنگ کُند بود. این مشکلات به پاره‌ای برخوردهای خشونت‌آمیز دولت با عشایر انجامید اما حجم و گسترة آن در مقایسه با سایر مناطق ایران اندک بود.
منابع مشابه
ایلات و عشایر کرمان: پیشینه تاریخی و مسئله اسکان
در حالی که از مجموع ۹۶ ایل، ۵۴۷ طایفه مستقل و ۱۸۰۲۲۳ خانوار عشایر ایران در سال ۱۶۶ مجموعاً ۲۷ ایل، ۴۱ طایفه مستقل و ۲۹۶۷۳ خانوار در استان کرمان و بخشی از استان هرمزگان کوچ می کنند و در حالی که این استان به لحاظ تعداد ایلات و طوایف در مرتبه اول قرار دارد و ۱۶/۵ درصد خانوارهای عشایری را در خود جای داده است، مطالعات انجام شده درباره ایلات و عشایر آن محدود است. در توضیح این عدم توجه پژوهشگران گفته م...
متن کاملچالش دولت مدرن رضا شاه با ایلات و عشایر؛ مانع توسعه‌یافتگیِ سیاسی
مشارکت سیاسیِ مبتنی بر وفاداری ملیِ گروههای قومی و مذهبی موجود در یک کشور، از ارکان اصلی توسعة سیاسی محسوب میشود. در ایران دوره رضا شاه، اگرچه زمینهی رشد مدرنیته و تحکیم مفاهیم اساسیِ آن فراهم شد اما در عمل توسعه‌یافتگیِ سیاسی به معنای مشارکت‌پذیری کلیه اقوام و ایلات و گروههای موجود در این سرزمین صورت نگرفت. مهم‌ترین علّت این امر، چالش این دولت با ایلات و عشایر بود. به علت اهمیت موضوع، این پژوهش...
متن کاملارتباط نومادیسم و تکوین مرزهای سیاسی در ایران (مطالعه موردی: ایلات و عشایر ترکمن)
کشور ایران بنا به موقعیت جغرافیایی خاص خود به ویژه از سمت شمال و شمال شرقی محل ورود اقوام کوچ نشین بوده است. اغلب حکومت هایی که در ایران تشکیل شده وابسته به ایلات بوده است و تنها حکومتی که منشأ ایلی نداشته حکومت پهلوی است. از این رو ایلات نقش فوق العاده مهمّی در ثبات و عدم ثبات حکومت های مرکزی به عهده داشته اند. کوچ نشینان که اساس زندگی آنها مبتنی بر کوچ و کوچندگی است، گاه از چارچوب مرزهای کشور ...
متن کاملایلات و عشایر مدافع استبداد صغیر
بخش مهمی از تاریخ سیاسی ایران با زندگی ایلی و عشایری عجین شده است. بسیاری از خاندان های حکومت گر و سلسله ها از ایلات و عشایر برخواسته اند. تاریخ ایران را می توان تاریخ نقش آفرینی هزاران ایل و عشیره در زمینه ها و ابعاد مختلف دانست. مطالعه و بررسی در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی و اقتصادی این مرز و بوم ما را به این نکته ی مهم رهنمون می کند که ایلات و عشایر دارای مجموعه ای از نقش ها و کارکردهای مثب...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 28 شماره 38
صفحات 116- 135
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023